Private Wealth Tax Alert – 4 mei 2022                                                                                                

Registratie van roerende schenking kan voortaan online

Met ingang van 1 mei 2022 kan de aanbieding ter registratie van een onderhands document ter bevestiging van een schenking van roerende goederen ook via MyMinfin plaatsvinden. Dit meldt de FOD Financiën in een bericht op haar website. Deze mogelijkheid geldt voor alle Gewesten en biedt een welgekomen administratieve vereenvoudiging.

• Waarom registreren?

In beginsel dienen schenkingen verplicht voor notaris plaats te vinden (art. 931 oud BW; art. 4.158 BW). Toch aanvaardt men van oudsher de rechtsgeldigheid van welbepaalde schenkingen buiten notariële akte. De meest voorkomende uitzonderingen op artikel 931 (oud) BW zijn de handgift en de onrechtstreekse schenking. Van deze laatste is voornamelijk de bankgift het meest gekend en aangewend in de praktijk. De overdracht van de roerende goederen (gelden, effectenportefeuilles) vindt hierbij plaats via een (bank)overschrijving.   De schenker en de begiftigde kunnen na de overschrijving een onderhands document (‘pacte adjoint’) opstellen, dat het bewijs vormt dat de overschrijving ten titel van schenking heeft plaatsgevonden en dat desgevallend ook de voorwaarden van de schenking bevat.

Dit onderhands document dient, anders dan de notariële akte (zie verder voor wat betreft de buitenlandse notariële akte), niet verplicht te worden geregistreerd. In het Vlaamse en Brussels Hoofdstedelijk Gewest zal de begiftigde wel erfbelasting (Vlaanderen) of successierechten (Brussel, Wallonië) dienen te betalen, als de schenker binnen een periode van drie jaar (de zogenaamde ‘verdachte periode’) na de schenking overlijdt. In het Waalse Gewest werd deze verdachte periode recent verlengd naar vijf jaar voor schenkingen gedaan vanaf 1 januari 2022.

Indien partijen het risico van een overlijden van de schenker binnen de ‘verdachte periode’ wensen te vermijden, kunnen zij het onderhands document (vrijwillig) ter registratie aanbieden. Het gevolg is dat er, naargelang het Gewest, onmiddellijk schenkbelasting of schenkingsrechten worden geheven, die een heffing van erfbelasting of successierechten uitsluiten. Pro memorie: in het Vlaamse en Brussels Hoofdstedelijk Gewest bedraagt de schenkbelasting 3% in rechte lijn en tussen partners en 7% tussen anderen. In het Waalse Gewest is dit respectievelijk 3,3% en 5,5%.

• Hoe registreren?

De aanbieding ter registratie van het onderhands document kan voortaan dus ook gebeuren via MyMinfin, het online platform van de FOD Financiën.

Heel concreet zal u de onderhandse akte in een pdf-bestand dienen te uploaden op het platform. Als de roerende schenking uit één document bestaat, moet het bestand bestaan uit ofwel een scan van het document met de manuele handtekeningen van de schenker en de begiftigde, ofwel een origineel digitaal document met de digitale handtekeningen van de schenker en de begiftigde.  Indien de schenking bestaat uit verschillende documenten, moet u al de documenten samenvoegen tot één pdf.

Het aan te bieden document moet de volgende meldingen bevatten:

• De namen van de schenker en de begiftigde;
• Het geschonken goed/de geschonken goederen;
• De woonplaats:
  • de verschillende fiscale woonplaatsen die de schenker gehad heeft in de periode van vijf jaar voorafgaand aan de datum van de schenking;
  • de verschillende fiscale woonplaatsen die de begiftigde gehad heeft in de periode van vijf jaar voorafgaand aan de datum van de schenking;
• De datum van de schenking;
• De handtekeningen van de schenker en de begiftigde.

Merk op dat voor de aanbieding ter registratie de handtekeningen van beide partijen vereist zijn; de enkele handtekening van de schenker volstaat dus niet (zie in deze zin ook reeds adm. besl., 7 december 1978). In het verleden werd, althans voor wat betreft handgiften, wel aangenomen dat de enkele erkenning ervan door de begiftigde in een onderhands document toelaat het schenkingsrecht te heffen.

Indien de aangeboden roerende schenking voldoet aan de wettelijke voorwaarden, zal u later het eventuele betalingsbericht en het registratierelaas in het MyMinfin-portaal terugvinden.

In het Vlaamse Gewest wordt de schenking geregistreerd op de datum van ontvangst van het document via MyMinfin. Let wel: als het document ontvangen wordt buiten de kantooruren, zal de datum van registratie pas de eerstvolgende werkdag zijn.  Voor het Vlaamse Gewest zal de Vlaamse belastingdienst vervolgens de verschuldigde schenkbelasting vorderen.  In het Brussels Hoofdstedelijk en het Waalse Gewest wordt de schenking (pas) geregistreerd na betaling van het schenkingsrecht.

De twee andere manieren om de schenking te registreren (per post gericht aan het scanningscentrum van de FOD Financiën of ter plaatse op het kantoor Rechtszekerheid) blijven tot nader order bestaan.

• Niet voor buitenlandse notariële akten

Sinds 15 december 2020 dienen buitenlandse notariële schenkingsakten van roerende goederen verplicht te worden geregistreerd. De aanbieding ter registratie van de in het buitenland verleden akte kan niet via MyMinfin plaatsvinden.  Zij moet op uitgifte, afschrift of uittreksel gebeuren (op papier). U mag geen kopie aanbieden; enkel het origineel van de uitgifte, afschrift of uittreksel mag worden aangeboden.